Drenaż limfatyczny
Obrzęk limfatyczny powstaje w wyniku nagromadzenia wysokobiałkowego płynu w przestrzeni tkankowej i naczyniach chłonnych. Płyn zawiera komórki odpornościowe, produkty metaboliczne oraz komórki w fazie obumierania. Konsekwencją obrzęku jest włóknienie tkanek, a także rozwój procesu zapalnego spowodowany kolonizacją mikroorganizmów. Obrzęk limfatyczny jest nie tylko problemem estetycznym, ale przede wszystkim medycznym – może doprowadzić do ograniczenia ruchów w stawach utrudniając poruszanie się.
Przyczyny niewydolności układu limfatycznego:
- hipoplazja lub agenezja naczyń chłonnych (nieprawidłowe wykształcenie), która może objawiać się w dzieciństwie (jako choroba Milroya), do 35 roku życia (jako choroba Meige'a) lub nawet po 35 roku życia;
- wtórne uszkodzenia naczyń chłonnych:
- procesy zapalne skóry, tkanki podskórnej, naczyń i węzłów chłonnych (róża, dermatitis),
- operacyjnie uszkodzenia lub usunięcie węzłów chłonnych,
- nowotwory złośliwe,
- radioterapia – powoduje zwłóknienia,
- jako powikłanie niewydolności naczyń żylnych (owrzodzenia żył),
- w wyniku filariozy – pasożyt przenoszony przez komary.
Leczenie obrzęku:
- manualny drenaż limfatyczny wg Voddera;
- postępowanie przeciwobrzękowe – ciepłe okłady, ćwiczenia fizyczne, elewacja kończyny, noszenie indywidualnie dopasowanej opaski uciskowej
- farmakologiczne (leki) – konsultacja lekarska
Wykonywanie masażu klasycznego w obrębie obrzęku i przyległych okolicach jest przeciwwskazane i może powodować zaostrzenie objawów.
Leczenie obrzęku jest długotrwałym procesem i wymaga dużej cierpliwości ze strony pacjenta. Obrzęk chłonny jest chorobą przewlekłą, często nieuleczalną, gdzie jedyną możliwą terapią jest leczenie objawowe – drenaż limfatyczny i codzienne postępowanie przeciwobrzękowe.
Przeciwwskazania ogólne do stosowania drenażu limfatycznego:
- aktywny proces nowotworowy,
- aktywny proces zapalny,
- niewyrównana niewydolność serca.
Przeciwwskazania miejscowe do stosowania drenażu limfatycznego:
- w obrębie szyi - nadczynność tarczycy, nadwrażliwość zatoki tętnicy szyjnej, zaburzenia rytmu serca;
- w obrębie jamy brzusznej - ciąża, miesiączka, tętniak aorty brzusznej, nieswoiste zapalenia jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, colitis ulcerosa), uchyłkowatość jelit, ostre schorzenia jamy brzusznej;
- w obrębie kończyn - zakrzepowe zapalenie żył.